Η σιγμοειδεκτομή, αποτελεί ίσως την πλέον συχνά διενεργούμενη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης τμήματος παχέος εντέρου και ειδικά του σιγμοειδούς. Το σιγμοειδές αποτελεί το πλέον ευκίνητο τμήμα του παχέος εντέρου, κατά σειράν μετά το κατιόν, ολίγο πρίν εισέλθει στην πύελο και ενωθεί με το ορθό. Ευρισκόμενο στο αριστερό κυρίως κατω μέρος της κοιλίας, ανατομικά εισχωρεί κάτωθεν της μήτρας και της ουροδόχου κύστεως, και ειναι το πλέον στενό σε διάμετρο τμήμα. Αναφορά στην Λαπαροσκοπική Σιγμοειδεκτομή.
Οι κύριες παθήσεις που αφορούν το σιγμοειδές είναι τα εκκολπώματα και η εκκολπωματίτιδα.
Ενδείξεις Σιγμοειδεκτομής
Καρκίνος σιγμοειδούς κόλου
- Ανάγκη για ογκολογική εκτομή με ασφαλή όρια και λεμφαδενικό καθαρισμό.
Επιπλεγμένη εκκολπωματική νόσος σιγμοειδούς
- Συχνές ή σοβαρές κρίσεις εκκολπωματίτιδας.
- Στένωση του αυλού με συμπτώματα υποαπόφραξης.
- Δημιουργία συριγγίων (π.χ. κολοκυστικό, κολοδερματικό).
- Αποστήματα ή διάτρηση με κίνδυνο περιτονίτιδας.
Μεγάλοι ή προχωρημένοι πολύποδες σιγμοειδούς
- Βλάβες που δεν μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως και με ασφάλεια ενδοσκοπικά.
Καλοήθεις στενώσεις ή βλάβες
- Στενώσεις μετά από παλαιότερη φλεγμονή, ισχαιμία ή ακτινοβολία, που προκαλούν συμπτώματα.
Σιγμοειδική συστροφή (volvulus)
- Υποτροπιάζοντα επεισόδια ή επιπλοκές που καθιστούν αναγκαία την οριστική χειρουργική διόρθωση.
Εξατομικευμένες περιπτώσεις
- Όταν η νόσος του σιγμοειδούς επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής ή εγκυμονεί μελλοντικό κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, μετά από αναλυτική εκτίμηση από εξειδικευμένο χειρουργό.
Προετοιμασία πριν τη σιγμοειδεκτομή
Η σωστή προετοιμασία μειώνει επιπλοκές και βοηθά πιο γρήγορη ανάρρωση. Ανάλογα με την ένδειξη (εκκολπωματική νόσος, πολύποδες/καρκίνος, επιπλοκή), το πλάνο εξατομικεύεται, αλλά συνήθως περιλαμβάνει:
Έλεγχος παχέος εντέρου
- Κολονοσκόπηση (όταν είναι εφικτό/ασφαλές) για χαρτογράφηση βλαβών και αποκλεισμό σύγχρονης παθολογίας.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται επανέλεγχος μετά από υποχώρηση φλεγμονής (π.χ. μετά από επεισόδιο εκκολπωματίτιδας).
Απεικονιστικός έλεγχος
- Αξονική κοιλίας με σκιαγραφικό για εκτίμηση φλεγμονής, αποστημάτων, συριγγίων ή επέκτασης νόσου.
- Όπου χρειάζεται, συμπληρωματικές εξετάσεις (MRI/US/ακτινογραφία θώρακος) ανάλογα με το ιστορικό.
Αναισθησιολογικός & προεγχειρητικός έλεγχος
- Καρδιολογικός/πνευμονολογικός έλεγχος όταν ενδείκνυται.
- Εργαστηριακές εξετάσεις (αιματολογικές, βιοχημικές, πηκτικός μηχανισμός).
- Ρύθμιση χρόνιων νοσημάτων (π.χ. διαβήτης, υπέρταση, αντιπηκτικά).
Προεγχειρητικές οδηγίες (πρακτικά)
- Διακοπή/τροποποίηση αντιπηκτικών/αντιαιμοπεταλιακών με σαφές πλάνο από τον θεράποντα.
- Οδηγίες για νηστεία, ενυδάτωση και (όταν απαιτείται) προετοιμασία εντέρου.
- Συζήτηση για ενδεχόμενη στομία, ώστε να μην υπάρχει “έκπληξη” την ημέρα της επέμβασης.
- Ενίσχυση φυσικής κατάστασης, διακοπή καπνίσματος, βελτίωση θρέψης όπου χρειάζεται (ιδίως σε απώλεια βάρους/αναιμία).
Διάρκεια επέμβασης σιγμοειδεκτομής & νοσηλεία
Η διάρκεια της σιγμοειδεκτομής και ο χρόνος νοσηλείας διαφέρουν ανάλογα με το γιατί γίνεται η επέμβαση και πόσο “δύσκολο” είναι το χειρουργικό πεδίο.
Τι είναι τυπικό
- Η επέμβαση συχνά διαρκεί από περίπου 1,5 έως 3,5 ώρες, ανάλογα με τεχνική (λαπαροσκοπική/ρομποτική), ανατομία και συμφύσεις.
- Η νοσηλεία συνήθως είναι 2–5 ημέρες σε ομαλή πορεία, ειδικά με πρωτόκολλα ERAS.
Τι μπορεί να την παρατείνει
- Πρόσφατη ή ενεργός φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα), αποστήματα, συρίγγια.
- Πολλές συμφύσεις από προηγούμενα χειρουργεία.
- Ανάγκη για πιο εκτεταμένη εκτομή ή δυσκολία στην αναστόμωση.
- Επιπλέον διαδικασίες (π.χ. λύση συμφύσεων, αντιμετώπιση επιπλοκών).
Ανάρρωση μετά τη λαπαροσκοπική/ρομποτική σιγμοειδεκτομή (ERAS)
Σήμερα, η ανάρρωση βασίζεται στη λογική ERAS (Enhanced Recovery After Surgery): λιγότερος “χειρουργικός stress”, νωρίτερη κινητοποίηση και πιο γρήγορη επάνοδος με ασφάλεια.
Τι περιλαμβάνει πρακτικά
- Πρώιμη κινητοποίηση (συχνά από την ίδια ή την επόμενη ημέρα).
- Έλεγχος πόνου με πολυπαραγοντική αναλγησία ώστε να κινείστε/αναπνέετε άνετα.
- Νωρίτερη σίτιση (όταν το επιτρέπει η πορεία) αντί για παρατεταμένη “απόλυτη νηστεία”.
- Σταδιακή κατάργηση ορών/καθετήρων όσο πιο σύντομα γίνεται, εφόσον είναι ασφαλές.
Χρόνος επανόδου στις δραστηριότητες (ενδεικτικά)
- Ελαφριά καθημερινότητα/περπάτημα: από πολύ νωρίς.
- Επιστροφή σε εργασία γραφείου: συχνά σε 2–3 εβδομάδες (εξαρτάται).
- Βάρη/έντονη άσκηση: συνήθως μετά τις 4–6 εβδομάδες, ανάλογα με την πορεία και τις οδηγίες.
- Η πλήρης “ενεργειακή” επάνοδος μπορεί να χρειαστεί μερικές εβδομάδες, ειδικά αν υπήρχε φλεγμονή ή απώλεια αίματος.
Δίαιτα μετά την επέμβαση σιγμοειδεκτομής (πρώτες μέρες → σταδιακή επάνοδος)
Μετά τη σιγμοειδεκτομή, στόχος είναι να “ξυπνήσει” ομαλά το έντερο και να αποφευχθούν ενοχλήματα (φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα).
Πρώτες ημέρες
- Συνήθως ξεκινάτε με υγρά/ημιστερεά και προχωράτε προοδευτικά.
- Μικρά και συχνά γεύματα, καλή ενυδάτωση.
Τι βοηθά τις πρώτες 1–2 εβδομάδες
- “Ήπιες” τροφές: ρύζι, πατάτα, ζυμαρικά, κοτόπουλο/ψάρι, γιαούρτι, μπανάνα, φρυγανιές.
- Αποφυγή τροφών που αυξάνουν αέρια/ερεθισμό: όσπρια, πολλά ωμά λαχανικά, ανθρακούχα, πολύ λιπαρά/τηγανητά, πολύ πικάντικα.
- Αν υπάρχει τάση για δυσκοιλιότητα: σταδιακή αύξηση φυτικών ινών και (αν χρειαστεί) ήπιο καθαρτικό σύμφωνα με οδηγίες.
Σταδιακή επάνοδος
- Μετά τις πρώτες εβδομάδες, η δίαιτα ανοίγει προοδευτικά, ανάλογα με ανοχή.
- Κάποιες αλλαγές στις κενώσεις είναι αναμενόμενες στην αρχή και συνήθως βελτιώνονται.
Πιθανές επιπλοκές (και πότε να επικοινωνήσετε)
Οι περισσότερες επεμβάσεις εξελίσσονται ομαλά, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα “σήματα” που χρειάζονται άμεση αξιολόγηση.
Πιθανές επιπλοκές
- Λοίμωξη τραύματος ή ενδοκοιλιακή συλλογή.
- Αιμορραγία.
- Ειλεός/καθυστέρηση λειτουργίας εντέρου (φούσκωμα, εμετοί).
- Διαταραχές κενώσεων (διάρροια/δυσκοιλιότητα) τις πρώτες εβδομάδες.
- Πιο σπάνια, διαφυγή αναστόμωσης (θέλει άμεση αντιμετώπιση).
Επικοινωνήστε άμεσα αν εμφανίσετε
- Πυρετό (ιδίως >38°C) ή ρίγος.
- Έντονο/επιδεινούμενο κοιλιακό πόνο που δεν υποχωρεί με αναλγητικά.
- Συνεχείς εμετούς, αδυναμία λήψης υγρών, σημαντικό φούσκωμα.
- Δύσοσμη/πυώδη έκκριση από το τραύμα ή έντονη ερυθρότητα/οίδημα.
- Αίμα στις κενώσεις σε ποσότητα ή ζάλη/λιποθυμική τάση.
- Δύσπνοια, πόνο στο θώρακα ή πρήξιμο/πόνο στο πόδι (σημεία θρόμβωσης).
Πιθανότητα στομίας: πότε είναι πιθανότερη & πότε είναι προσωρινή
Η στομία (κολοστομία/ειλεοστομία) δεν είναι “κανόνας” στη σιγμοειδεκτομή. Όταν χρειάζεται, γίνεται για να προστατεύσει τον ασθενή και να μειώσει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.
Πότε είναι πιθανότερο να χρειαστεί στομία
- Επείγουσα επέμβαση με περιτονίτιδα/διάτρηση.
- Βαριά φλεγμονή, απόστημα ή “δύσκολο” μολυσμένο πεδίο.
- Ασταθής γενική κατάσταση ή υψηλός κίνδυνος επιπλοκών (σοβαρή συννοσηρότητα).
- Όταν η αναστόμωση θεωρείται υψηλού κινδύνου (αιμάτωση/τάση/τεχνικές συνθήκες).
Είναι μόνιμη ή προσωρινή;
- Πολύ συχνά, όταν μπαίνει στομία ως “ασφάλεια”, είναι προσωρινή.
- Η επανασύνδεση γίνεται σε δεύτερο χρόνο, όταν το σώμα έχει αναρρώσει και οι συνθήκες είναι ασφαλείς (ο χρόνος καθορίζεται εξατομικευμένα).
- Σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις (π.χ. ιδιαίτερα προχωρημένη νόσος/σοβαρές συνθήκες) μπορεί να είναι μακροχρόνια—αλλά αυτό συζητιέται αναλυτικά πριν ή/και κατά το χειρουργείο, ανάλογα με το επείγον.
Πώς το συζητάμε προεγχειρητικά
- Στόχος είναι να γνωρίζετε τα πιθανά σενάρια, χωρίς να σας “φορτώνουμε” άγχος: η στομία, όταν αποφασίζεται, είναι μέτρο ασφάλειας.
Πλεονεκτήματα λαπαροσκοπικής σιγμοειδεκτομής
- Το μικρότερο χειρουργικό τραύμα
- Η μικρότερη απώλεια αίματος
- Η γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου
- Ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Το αισθητικά καλύτερο αποτελέσμα
- Ο μικρότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο
- Η ταχύτερη επιστροφή σε μια δίαιτα στερεής τροφής
- Η συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.
FAQ – Συχνές ερωτήσεις
Πότε προτιμάται η ρομποτική σιγμοειδεκτομή;
Η ρομποτική τεχνική προτιμάται σε σύνθετες ογκολογικές ή εκκολπωματικές επεμβάσεις, σε παχύσαρκους ασθενείς, σε στενή πύελο ή όταν απαιτείται εξαιρετικά ακριβής παρασκευή γύρω από νεύρα και αγγεία. Η τελική απόφαση λαμβάνεται σε συνεργασία με τον έμπειρο ρομποτικό χειρουργό.
Τι είναι η λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή;
Η λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή είναι ελάχιστα επεμβατική επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται το σιγμοειδές τμήμα του παχέος εντέρου μέσω μικρών τομών και κάμερας υψηλής ευκρίνειας. Στο τέλος πραγματοποιείται αναστόμωση μεταξύ κατιόντος κόλου και ορθού, με πλήρη ογκολογικό σεβασμό.
Ποιες παθήσεις αντιμετωπίζονται με λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή;
Η λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή εφαρμόζεται κυρίως σε καρκίνο σιγμοειδούς κόλου, επιπλεγμένη εκκολπωματική νόσο (συχνές κρίσεις εκκολπωματίτιδας, στένωση, fistula), μεγάλους πολύποδες που δεν αφαιρούνται ενδοσκοπικά, καθώς και σε ορισμένες φλεγμονώδεις ή ισχαιμικές βλάβες.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής σιγμοειδεκτομής σε σχέση με την ανοιχτή;
Η λαπαροσκοπική τεχνική προσφέρει μικρότερες τομές, λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, ταχύτερη κινητοποίηση, μικρότερη νοσηλεία και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, με αντίστοιχα ογκολογικά και λειτουργικά αποτελέσματα όταν εκτελείται από εξειδικευμένη ομάδα.
Πόσο διαρκεί η νοσηλεία και η ανάρρωση μετά από λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή;
Η νοσηλεία διαρκεί συνήθως 3–4 ημέρες, ανάλογα με τη γενική κατάσταση και τις συνοδές παθήσεις. Ο ασθενής επανέρχεται προοδευτικά στις καθημερινές δραστηριότητες μέσα σε 2–3 εβδομάδες, με τη βοήθεια πρωτοκόλλων ταχείας ανάρρωσης (ERAS).
Είναι όλοι οι ασθενείς κατάλληλοι για λαπαροσκοπική σιγμοειδεκτομή;
Οι περισσότεροι ασθενείς είναι κατάλληλοι για λαπαροσκοπική προσέγγιση. Παρ’ όλα αυτά, πολύ προχωρημένη νόσος, εκτεταμένες συμφύσεις από παλαιά χειρουργεία ή σοβαρή γενική επιβάρυνση μπορεί να επιβάλουν ανοιχτή επέμβαση. Η επιλογή εξατομικεύεται μετά από αναλυτική εκτίμηση.
Τι επιπλέον προσφέρει η ρομποτική σιγμοειδεκτομή σε σχέση με τη λαπαροσκοπική;
Η ρομποτική σιγμοειδεκτομή αξιοποιεί τρισδιάστατη μεγέθυνση και αρθρωτά εργαλεία μεγάλης ακρίβειας, προσφέροντας εξαιρετικό έλεγχο στην πύελο και γύρω από τα αγγεία. Αυτό διευκολύνει την προσεκτική παρασκευή, τον λεμφαδενικό καθαρισμό και τις αναστομώσεις, ιδιαίτερα σε παχύσαρκους ή δύσκολους ανατομικά ασθενείς.
Τελευταία ιατρική επιμέλεια: 28/12/2025 από τον Δρ. Γεώργιος Σάμπαλης, MD, PhD
