Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που απασχολούν την σύγχρονη γυναίκα είναι παρουσία ενός ογκιδίου στον μαστό της, γεγονός που αιφνίδια εισβάλλει στην καθημερινή ζωή της και αποτελεί πηγή ποικίλλων συναισθημάτων τα οποία μπορεί να την οδηγήσουν από πανικό και φόβο μέχρι την απόκρυψη και ντροπή.
Ωστόσο, δεν είναι καρκίνος όλα τα ογκίδια που εμφανίζονται στον μαστό. Πρωταρχικό ρόλο στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού αποτελεί η πρόληψη αλλά και η έγκαιρη διάγνωση (εντοπισμός συμπτωμάτων).
Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι βασικό στοιχείο της θεραπείας του καρκίνου του μαστού
Μία από τις βασικότερες πληροφορίες για μία γυναίκα είναι ότι ο καρκίνος του μαστού είναι η δεύτερη μετά τον καρκίνο του πνεύμονα αιτία θανάτου μεταξύ γυναικών στις ΗΠΑ. Η δε πιθανότητα ανάπτυξης της πάθησης αυξάνει κατά την διάρκεια της ζωής, ούτως ώστε η μέση ηλικία εμφάνισης είναι σε γυναίκες 60-61 ετών. Ο πρόσφατος ρυθμός επίπτωσης είναι αρκετά μεγάλος έως τρομακτικός και έγκειται στο ότι σχεδόν μία στις δέκα γυναίκες θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού στην διάρκεια της ζωής της.
Δεν είναι όμως όλες οι γυναίκες υποψήφιες για την νόσο αυτή.
Η στατιστική σήμερα μέσα από τον γενικό πληθυσμιακό έλεγχο χαρακτηρίζει κάποιες ομάδες κινδύνου με αυξημένη πιθανότηταανάπτυξης καρκίνου του μαστού σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό:
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού σε μητέρα ή αδελφή.
- Ιστορικό κακοήθειας της μήτρας, δυσπλασία μαστών, ινοκυστική μαστοπάθεια, καρκίνος στον έτερο μαστό.
- Πρώιμη έμμηνος ρύση, αργή εμμηνόπαυση.
- Αργοπορημένη πρώτη κύηση (>35 έτη).
Το πρόβλημα
Το 90% των γυναικών ανακαλύπτουν μόνες τους πρόβλημα στον μαστό τους, συνήθως με αυτοψηλάφηση ή στο μπάνιο ή παρατηρούν διαφορά στο μέγεθος.
Το πιο σύνηθες σύμπτωμα είναι μία ψηλαφητή μάζα στο μαστό, ή ογκίδιο που προκαλεί εντύπωση και πανικοβάλει την γυναίκα και προσέρχεται εκτάκτως στον γυναικολόγο της συνήθως για να διαλευκάνει το πρόβλημα.
Το ογκίδιο αυτό συνήθως δεν παρουσιάζει πόνο, ενώ σπανιότερα μπορεί να παρουσιαστεί με πόνο ή φλεγμονή, πρήξιμο, εμφάνιση υγρού ή αίματος από την θηλή κλπ.
Αλλά δεν είναι καρκίνος όλα τα ογκίδια που παρουσιάζονται!
Υπάρχουν πάρα πολλές παθήσεις των μαστών που παρουσιάζονται με τα ανωτέρω συμπτώματα και είναι πάντα καλοήθεις και φυσικά είναι πολύ πιο συχνές.
Ινοκυστική νόσος ή δυσπλασία του μαστού
Είναι η πιο συχνή βλάβη των μαστών σε ηλικία 30-50 έτη αλλά σπάνια σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Παρουσιάζεται με ογκίδια τα οποία εμφανίζουν και πόνο και ευαισθησία ειδικά στην προέμμηνο φάση του κύκλου. Η αυξομείωση μεγέθους η ταχεία εμφάνιση και υποχώρηση αυτών είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα της πάθησης αυτής. Υπερηχογράφημα των μαστών και πολλές φορές βιοψία των ογκιδίων που επιμένουν θέτουν την διάγνωση και καθησυχάζουν την ασθενή.
Ινοαδένωμα
Η πιο συχνή πάθηση σε μικρές ηλικίες των γυναικών μέσα στα πρώτα 20 έτη της εφηβείας και παρουσιάζεται τυπικά σαν ένα σκληρό στρογγυλό ευκίνητο ογκίδιο 1-5 εκατοστά σε μέγεθος χωρίς ευαισθησία. Η θεραπεία του είναι η αφαίρεση και η ιστολογική επιβεβαίωση που καθησυχάζει πάντα την ασθενή και τους οικείους.
Τα πρώτα γενικά συμπεράσματα που μπορεί κανείς να θέσει είναι ότι παρατηρείται μεγάλη συσχέτιση του καρκίνου του μαστού με τον κύκλο ή καλύτερα με την γενετήσια ηλικία της γυναίκας. Υπάρχει λοιπόν μια ορμονοευαισθησία ή ορμονοεξάρτηση. Είναι γεγονός λοιπόν πως ογκίδιο που επιμένει σε μία γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση εγκυμονεί πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από νεαρή γυναίκα των 20-30 ετών.
Πρόληψη καρκίνου του μαστού – Αυτοέλεγχος (Ψηλάφηση) & Μαστογραφία
Η προληπτική ιατρική και τα γενικά screenings του πληθυσμού αποτελούν τον μεγαλύτερο παράγοντα μείωσης του θανάτου από καρκίνο του μαστού μαζί με την σωστή ενημέρωση-πληροφόρηση των γυναικών.
Ο αυτοέλεγχος-αυτοεξέταση των μαστών σε τακτικότατα διαστήματα (ανά μήνα), σε ηλικία συνήθως μετά τα 30, και 7-14 ημέρες μετά την περίοδο. Η γυναίκα πρέπει να παρατηρεί αρχικά τους μαστούς όρθια προ του καθρέπτη με τα χέρια στους γοφούς πιέζοντας τους ελαφρά.
- Ασυμμετρία, εμφάνιση μάζας και εισολκή του δέρματος μπορούν να ανιχνευθούν. Μετά σε θέση ύπτια μπορεί να ψηλαφά κάθε μαστό με το άλλο χέρι.
- Ιατρική εξέταση και αξιολόγηση σε ηλικία 20-40 ετών πρέπει να υποβάλλονται οι γυναίκες κάθε 2-3 χρόνια, ενώ σε ηλικία πάνω από 40 χρόνια πρέπει να ελέγχονται μία φορά τον χρόνο.
- Μαστογραφία. Κάθε γυναίκα μετά την ηλικία των 35 ετών πρέπει να υποβάλλεται σε μαστογραφία σαν βασική εξέταση ελέγχου, ενώ γυναίκες σε ηλικία 40-50 ετών πρέπει να ελέγχονται με μαστογραφία κάθε 1-2 έτη. Ειδικά δε σε ηλικία πάνω από τα 50, πρέπει να γίνεται έλεγχος κάθε χρόνο.
Τα πλεονεκτήματα των ανωτέρω μεθόδων εμφανίζονται από τις στατιστικές που έχουν πλέον παρουσιαστεί και στην κυριολεξία έχουν σώσει ζωές. Είναι γεγονός πως τα προγράμματα αυτά έχουν ανιχνεύσει 6 περιπτώσεις καρκίνων σε 1000 εξεταζόμενους ασυμπτωματικούς ασθενείς ενώ το 80% των ασθενών αυτών δεν έχουν παρουσιάσει μεταστατική νόσο στους τοπικούς λεμφαδένες. Παράλληλα η μαστογραφία σήμερα ανιχνεύει το 40% των πρώιμων καρκίνων και άλλα 40% μόνο από την ψηλάφηση.
Καρκίνος του μαστού & Θεραπεία
Κάθε πρόβλημα στον μαστό που έχει ανιχνευθεί πρέπει να αντιμετωπίζεται από γενικό χειρουργό σε συνεργασία με τον γυναικολόγο της και ογκολόγο. Ο σκοπός της θεραπείας είναι η εξάλειψη με κάθε μέσο του καρκινικού κυτταρικού πληθυσμού, μια και είναι γεγονός επιστημονικά σήμερα παραδεκτό πως η κακοήθεια του μαστού είναι νόσος που ταχύτατα γίνεται συστηματική, δηλαδή μπορεί γρήγορα να δώσει μεταστάσεις άν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα.
Η πρόληψη, η πληροφόρηση και ενημέρωση, ο αυτοέλεγχος και η πειθαρχία στα προληπτικά διαγνωστικά μέτρα αποτελούν την βάση για την σωστή αντιμετώπιση του εμφανιζόμενου όγκου στο στήθος. Η συχνή ιατρική εξέταση και η σωστή αντιμετώπιση από ειδικό όταν χρειαστεί αποτελούν δε τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας του προβλήματος αυτού της γυναίκας.
