Λαπαροσκοπική TEP ή TAPP για βουβωνοκήλη? Αν έχετε βουβωνοκήλη και σκέφτεστε λαπαροσκοπική αποκατάσταση, είναι φυσιολογικό να μπερδεύεστε ανάμεσα στις δύο βασικές τεχνικές: TEP (Totally Extraperitoneal) και TAPP (Transabdominal Preperitoneal). Το σημαντικό νέο είναι ότι, όταν γίνονται σωστά και από έμπειρα χέρια, οι δύο μέθοδοι έχουν πολύ κοντινά αποτελέσματα σε υποτροπή, σοβαρές επιπλοκές και χρόνιο πόνο.
Παρακάτω θα σας εξηγήσω πρακτικά τι σημαίνει η καθεμία και πότε η μία μπορεί να έχει μικρό “πλεονέκτημα” έναντι της άλλης — όχι θεωρητικά, αλλά όπως το συζητάμε στην καθημερινή κλινική πράξη.
Τι έχουν κοινό οι TEP και TAPP;
Και οι δύο είναι οπισθοπεριτοναϊκές/προπεριτοναϊκές αποκαταστάσεις με πλέγμα, δηλαδή διορθώνουν τη βουβωνοκήλη “από μέσα”, πίσω από το κοιλιακό τοίχωμα (posterior approach). Αυτό, σε κατάλληλους ασθενείς και με σωστή τεχνική, συνδέεται με:
- ταχύτερη ανάρρωση,
- λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο/χρόνιο πόνο σε σχέση με κλασικές ανοικτές τεχνικές,
- εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά υποτροπής.
Για γενικότερη ενημέρωση σχετικά με τα αίτια, τα είδη και τα στάδια της βουβωνοκήλης, μπορείτε να δείτε το αναλυτικό κείμενο στην βασική σελίδα για τη βουβωνοκήλη.
Τι είναι η κάθε τεχνική (με απλά λόγια);
TEP
- Ο χειρουργός δεν μπαίνει στην κοιλιά (δεν ανοίγει το περιτόναιο).
- Δημιουργεί χώρο έξω από το περιτόναιο και τοποθετεί το πλέγμα στο σωστό ανατομικό επίπεδο.
Πρακτικά: “Διορθώνω τη βλάβη χωρίς να μπω ενδοκοιλιακά”.
TAPP
- Ο χειρουργός μπαίνει μέσα στην κοιλιά λαπαροσκοπικά.
- Ανοίγει το περιτόναιο, φτάνει στον προπεριτοναϊκό χώρο, τοποθετεί πλέγμα και στο τέλος κλείνει το περιτόναιο.
Πρακτικά: “Μπαίνω ενδοκοιλιακά για να φτάσω στο ίδιο επίπεδο αποκατάστασης”.
Τι λέει η βιβλιογραφία: υπάρχει “καλύτερη” μέθοδος;
Οι πιο πρόσφατες συνθετικές αναλύσεις (systematic reviews) δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει μικρή έως μηδενική διαφορά μεταξύ TEP και TAPP σε:
- υποτροπή,
- σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες,
- χρόνιο πόνο (με χαμηλή/πολύ χαμηλή βεβαιότητα σε αρκετά outcomes).
Και οι κατευθυντήριες οδηγίες αναγνωρίζουν ότι TEP και TAPP έχουν συγκρίσιμα αποτελέσματα, άρα η επιλογή συχνά γίνεται με βάση την εμπειρία του χειρουργού και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περίπτωσης. European Hernia Society
Σύγκριση TEP vs TAPP (όπως ενδιαφέρει τον ασθενή)
| Σημείο σύγκρισης | TEP | TAPP |
|---|---|---|
| Είσοδος στην κοιλιά | Όχι | Ναι |
| “Χώρος εργασίας” | Πιο περιορισμένος, τεχνικά απαιτητικός | Συνήθως πιο άνετος οπτικά/ανατομικά |
| Κίνδυνος ενδοκοιλιακών κακώσεων | Θεωρητικά χαμηλότερος (αφού δεν μπαίνει ενδοκοιλιακά) | Θεωρητικά λίγο υψηλότερος λόγω ενδοκοιλιακής φάσης (ιδίως σε δύσκολες κοιλιές/συμφύσεις) |
| Κίνδυνος προβλημάτων από το περιτόναιο | Πιθανές ρήξεις περιτοναίου που δυσκολεύουν την επέμβαση | Απαιτείται καλό κλείσιμο περιτοναίου στο τέλος |
| Μετεγχειρητικός πόνος/ανάρρωση | Πολύ κοντά | Πολύ κοντά |
| Υποτροπή/χρόνιος πόνος | Πολύ κοντά (όταν γίνεται σωστά) | Πολύ κοντά (όταν γίνεται σωστά) |
(Το “πολύ κοντά” δεν είναι υπεκφυγή: είναι αυτό που δείχνει η συνολική εικόνα των δεδομένων.) PMC+1
Πότε τείνω να προτιμώ τη μία ή την άλλη;
Δεν υπάρχει “κανόνας για όλους”, αλλά υπάρχουν λογικές κλινικές προτιμήσεις.
Περιπτώσεις που συχνά ευνοούν TEP
- Θέλουμε να αποφύγουμε ενδοκοιλιακή είσοδο (π.χ. για να ελαχιστοποιήσουμε ενδοκοιλιακούς χειρισμούς).
- Πρωτοπαθής (όχι υποτροπή), “καθαρή” βουβωνοκήλη, χωρίς αναμενόμενες δυσκολίες.
(Πάντα με την προϋπόθεση ότι ο χειρουργός έχει πραγματική άνεση/όγκο σε TEP.)
Περιπτώσεις που συχνά ευνοούν TAPP
- Δύσκολη ανατομία ή ανάγκη για ευρύτερη επισκόπηση (π.χ. όταν θέλω “να δω τα πάντα” με ηρεμία).
- Όταν υποψιάζομαι ότι θα ωφελήσει η καλύτερη ορατότητα για να επιβεβαιώσω το είδος της κήλης/τυχόν συνοδό μηριαία κήλη.
- Όταν υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να κάνουν τον εξωπεριτοναϊκό χώρο “δύστροπο” (σε κάποιους ασθενείς, ανάλογα με ιστορικό/σώμα/ουλές).
Σημείωση: Σε προηγούμενα χειρουργεία (κοιλιακά ή πυελικά), η επιλογή δεν είναι “άσπρο-μαύρο”. Άλλοτε οι ενδοκοιλιακές συμφύσεις δυσκολεύουν TAPP, άλλοτε οι ουλές/αλλαγές στον προπεριτοναϊκό χώρο δυσκολεύουν TEP. Εκεί μετράει πολύ η εξατομίκευση.
“Ο πραγματικός νικητής”: η εμπειρία του χειρουργού
Αν κρατήσετε ένα πράγμα, κρατήστε αυτό:
Η καλύτερη τεχνική είναι αυτή που ο χειρουργός σας κάνει συχνά, με καλά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Οι οδηγίες τονίζουν ότι TEP και TAPP μπορούν να επιλεγούν ανάλογα με εκπαίδευση/εξειδίκευση και διαθέσιμους πόρους.
Η λεπτομέρεια στην τεχνική (σωστό επίπεδο, σωστή κάλυψη του μυοπεκτινιαίου στομίου, σωστό πλέγμα, σωστή τοποθέτηση) είναι αυτή που τελικά “γράφει” το αποτέλεσμα.
Μικρές αλλά σημαντικές τεχνικές λεπτομέρειες που επηρεάζουν το αποτέλεσμα
- Καθήλωση πλέγματος: Στις περισσότερες περιπτώσεις, η καθήλωση δεν είναι απαραίτητη, αλλά σε μεγάλες έσω/ευθείες κήλες (large medial, M3) συστήνεται να εξετάζεται καθήλωση για μείωση υποτροπής. PubMed
- Αντιβιοτική προφύλαξη: Σε μέσο-κινδύνου ασθενείς και “χαμηλού κινδύνου” περιβάλλον, στις λαπαροενδοσκοπικές αποκαταστάσεις γενικά δεν προτείνεται ρουτίνα αντιβιοτικής προφύλαξης (εκτός αν υπάρχουν ειδικοί λόγοι). PubMed
(Αυτά δεν τα αποφασίζει ο ασθενής — αλλά είναι καλό να ξέρετε ότι υπάρχει “λογική” πίσω από τις επιλογές στο χειρουργείο.)
Τι να ρωτήσετε στο ραντεβού (για να βγει καθαρή απόφαση)
- Ποια τεχνική κάνετε συχνότερα (TEP ή TAPP) και πόσο συχνά;
- Τι ποσοστά υποτροπής/χρόνιου πόνου βλέπετε στη δική σας πράξη;
- Με βάση το ιστορικό μου (χειρουργεία, αντιπηκτικά, BMI, συμπτώματα), τι προτείνετε και γιατί;
- Τι γίνεται αν βρεθεί και μηριαία/διπλή κήλη; (ιδίως στις γυναίκες)
- Τι ανάρρωση να περιμένω ρεαλιστικά; πότε επιστροφή σε εργασία/άσκηση;
Ένα πρακτικό συμπέρασμα (χωρίς “μαγικές” απαντήσεις)
- TEP: εξαιρετική επιλογή όταν υπάρχει εμπειρία και θέλουμε να αποφύγουμε ενδοκοιλιακή είσοδο.
- TAPP: εξαιρετική επιλογή όταν θέλουμε άνετη επισκόπηση/χώρο και ο χειρουργός είναι πολύ εξοικειωμένος με την ενδοκοιλιακή φάση και το σωστό κλείσιμο του περιτοναίου.
- Και οι δύο: μπορούν να δώσουν κορυφαίο αποτέλεσμα, αρκεί να γίνουν με σωστή ένδειξη και σωστή τεχνική. PMC
Σημείωση για εξατομίκευση: Κάθε περίπτωση βουβωνοκήλης είναι λίγο διαφορετική (τύπος κήλης, ανατομία, συνοδά νοσήματα, προηγούμενα χειρουργεία), άρα η τελική επιλογή πρέπει να γίνεται μετά από κλινική εκτίμηση και συζήτηση ρίσκων–οφέλους.
Γιατί να εμπιστευθείτε τον Γεώργιο Σάμπαλη για τη βουβωνοκήλη σας;
Η αποκατάσταση της βουβωνοκήλης δεν είναι μία «απλή επέμβαση ρουτίνας», αλλά μια πράξη που απαιτεί εμπειρία, σωστή επιλογή τεχνικής και σεβασμό στις ιδιαιτερότητες κάθε ασθενούς.
Ο Γεώργιος Σάμπαλης, Γενικός Χειρουργός, Λαπαροσκόπος & Ρομποτικός Χειρουργός, διαθέτει πολυετή εξειδίκευση στις επεμβάσεις κήλης και δρα στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
FAQ – Συχνές ερωτήσεις
1) Ποια είναι η βασική διαφορά TEP και TAPP;
Η TEP γίνεται εκτός κοιλιάς (χωρίς είσοδο στην περιτοναϊκή κοιλότητα), ενώ η TAPP γίνεται μέσα στην κοιλιά και στη συνέχεια το πλέγμα τοποθετείται προπεριτοναϊκά και κλείνεται το περιτόναιο.
2) Ποια μέθοδος είναι “καλύτερη”;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, και οι δύο έχουν πολύ καλά και συγκρίσιμα αποτελέσματα όταν εφαρμόζονται σωστά. Η “καλύτερη” είναι συνήθως αυτή που ταιριάζει στη δική σας περίπτωση και που ο χειρουργός εκτελεί με μεγάλη εμπειρία.
3) Πότε προτιμάται η TEP;
Συχνά προτιμάται όταν θέλουμε να αποφύγουμε ενδοκοιλιακή είσοδο και όταν η ανατομία/ιστορικό επιτρέπει ασφαλή εργασία στον εξωπεριτοναϊκό χώρο.
4) Πότε προτιμάται η TAPP;
Συχνά προτιμάται όταν χρειάζεται ευρύτερη επισκόπηση και άνεση χειρισμών, ή όταν ο εξωπεριτοναϊκός χώρος αναμένεται τεχνικά δυσκολότερος.
5) Πόσο γρήγορη είναι η ανάρρωση μετά από TEP/TAPP;
Συνήθως η ανάρρωση είναι ταχεία, με σταδιακή επάνοδο σε καθημερινές δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες. Η επιστροφή σε έντονη άσκηση/βάρη καθορίζεται εξατομικευμένα από τον χειρουργό.
