Η λειτουργία της χοληδόχου κύστης είναι να αποθηκεύει και να συγκεντρώνει τη χολή, η οποία απελευθερώνεται στο δωδεκαδάκτυλο κατά τη διάρκεια της πέψης. Εχει μεγάλη σημασία επιμένως να αναλύσουμε την σχέση; Χολή – Χοληδόχος Κύστη – Λειτουργία και Διατροφή. Η χολή είναι ένα αλκαλικό υγρό που παράγεται συνεχώς από το ήπαρ και του οποίου η κύρια λειτουργία είναι να βοηθά στην πέψη και την απορρόφηση των λιπιδίων, καθώς αυτά δεν είναι διαλυτά στο νερό. Αποτελείται από χοληστερόλη, χολερυθρίνη, νερό, χολικά άλατα, φωσφολιπίδια και ιόντα. Η χοληστερόλη που αποβάλλεται στη χολή εξαλείφει το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερόλης στο σώμα.
Ποιά είναι η λειτουργία της χολής?
Εξειδικευμένα εντεροενδοκρινικά κύτταρα που ονομάζονται Ι-κύτταρα βρίσκονται στο δωδεκαδάκτυλο και το έντερο. Όταν τα κύτταρα αυτά διεγείρονται από λιπαρά οξέα και αμινοξέα που απελευθερώνονται από το στομάχι, απελευθερώνεται μια πεπτιδική ορμόνη που ονομάζεται χολοκυστοκινίνη (CCK). Η CCK έχει δύο κύριες λειτουργίες που αφορούν τη χοληδόχο κύστη. Η πρώτη λειτουργία της είναι να διεγείρει τον λείο μυ της χοληδόχου κύστης να συστέλλεται και να απελευθερώνει χολή στο χοληφόρο δέντρο.
Η δεύτερη λειτουργία της CCK είναι να δίνει ταυτόχρονα σήμα στον μυϊκό σφιγκτήρα του Oddi να χαλαρώσει. Μετά την έξοδο από τη χοληδόχο κύστη, η χολή ρέει κατά μήκος των κοινών χοληφόρων πόρων σε μια συμβολή με τον κύριο παγκρεατικό πόρο που ονομάζεται αμπούλα του Vater. Από εκεί, ταξιδεύει μέσω ενός ανοίγματος που ονομάζεται μείζων δωδεκαδακτυλική θηλή στο δεύτερο τμήμα του δωδεκαδακτύλου. Η ροή μέσω της θηλής ελέγχεται από το άνοιγμα και το κλείσιμο του σφιγκτήρα του Oddi. Όταν δεν διεγείρεται από την CCK, η χοληδόχος κύστη χαλαρώνει και γεμίζει με χολή. Έξω από τη χοληδόχο κύστη, η CCK διεγείρει τις παγκρεατικές εκκρίσεις που είναι απαραίτητες για την πέψη και καθυστερεί την περαιτέρω κένωση του στομάχου. Η απελευθέρωση της CCK αναστέλλεται από την ορμόνη σωματοστατίνη η οποία λειτουργεί για να απενεργοποιήσει την πέψη.
Τι κάνουν τα χολικά άλατα της χολής?
Τα χολικά οξέα συντίθενται στο ήπαρ από πρόδρομες ουσίες της χοληστερόλης. Τα χολικά οξέα συνδέονται με τα αμινοξέα γλυκίνη και ταυρίνη και μετατρέπονται σε διαλυτά χολικά άλατα. Αυτά τα χολικά άλατα είναι σημαντικά στη διαδικασία γαλακτωματοποίησης των λιπιδίων στο έντερο. Καθώς τα λιπίδια μεταβολίζονται σε ελεύθερα λιπαρά οξέα και μονογλυκερίδια στον πεπτικό σωλήνα, στη συνέχεια συσκευάζονται σε μικκύλια που αποτελούνται από χολικά άλατα τα οποία επιτρέπουν στα λιπαρά στοιχεία να είναι υδατοδιαλυτά και να απορροφώνται από το λεπτό έντερο. Τα χολικά άλατα επαναρροφώνται στον άπω ειλεό του λεπτού εντέρου και ανακυκλώνονται πίσω στο ήπαρ σε μια οδό που ονομάζεται εντεροηπατική κυκλοφορία
Κάποια συμπεράσματα σχετικά με την χολή.
Για ποιό λόγο αναφέρομαι τόσο αναλυτικά και εξειδικευμένα επιστημονικά στην λειτουργία της παραγωγής και φυσιολογία της χολής? Πέρα από τον θαυμάσιο αυτό εσωτερικό μας βιοχημικό κόσμο, αντιλαμβάνεται κανείς πως υπάρχουν παλλαπλές παράλληλες λειτουργίες στο σώμα μας, που μπορουν να επιτρέψουν την ροή της χολής από το συκώτι προς το 12δάκτυλο, όταν η χοληδόχος κύστη απουσιάσει. Εκείνο που πρέπει να αντιληφθούμε επίσης είναι πως όταν ανεφερα στην προηγούμενη παράγραφο την λειτουργία “γαλακτωματοποίησης των λιπιδίων”, αυτό σε απλά Ελληνικά σημαίνει πως η χολή δεν είναι τίποτε άλλο από το..Σαπούνι.. του οργανισμού μας, το οποίο χρησιμοποιούμε καθημερινά για να καθαρίσουμε το σώμα μας, τα πιάτα μας, τα ποτήρια μας κλπ. Χωρίς το “σαπούνι” αυτό δεν ζούμε. Χωρίς χοληδόχο κύστη όμως… ΝΑΙ. Και θα εξηγήσουμε το πώς!!!
Διατροφή σχετικά με την χολή.
Αυτό που έχει μεγάλη σημασία απο όσα προηγουμένως ανέφερα, είναι πως υπάρχει συγκεκριμένη λειτουγία που ενεργοποιεί την σύσπαση της χοληδόχου κύστεως, μόλις εισέλθει λιπαρή τροφή στον στόμαχο-12δάκτυλο.
Ετσι λοιπόν στην περίπτωση που υπάρχει χολοκυστοπάθεια λόγω λιθίασης αυτής, η σύσπαση αυτή προδιαθέτει στην αιφνίδια μετακίνηση των λίθων οι οποίοι μπορούν να φράξουν είτε τον κυστικό πόρο είτε και τον χοληδόχο πόρο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση είται οξείας χολοκυστίτιδας, είτε αποφρακτικού ικτέρου ή και παγκρεατίτιδας.
Σε περίπτωση λοιπόν χολολιθισιακής χολοκυστοπάθειας το διαιτολόγιο που θα πρέπει να ακολουθηθεί θα πρέπει να είναι:
Τροφές που απαγορεύονται:
- -Πλήρες και σοκολατούχο γάλα
- -Γιαούρτι και τυρί από πλήρες γάλα
- -Οινοπνευματώδη ποτά
- -Ρόφημα κακάο, σοκολάτας
- -Χοιρινό, λουκάνικα, σολωμός, μπέικον, σαλάμι, παστουρμάς
- -Σάντουιτς, τοστ, χάμπουργκερ
- -Κονσέρβες με λίπος
- -ΛΙπαρά σνακς όπως πατατάκια, γαριδάκια κλπ.
- -Λιπαρές σάλτσες, τηγανιτά
- -Μπισκότα, ψωμί, κέικ, ντόνατς, βάφλες, σοκολάτα
- -Τούρτες, πάστες, τάρτες, παγωτά, γλυκά που περιέχουν σοκολάτα ή λίπη.
Τροφές που μπορούν να χορηγηθούν:
- Φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά
- Ψωμί ολικής αλέσεως,
- Ρύζι
- Βρόμη
- Δημητριακά
- Άπαχο κρέας
- Πουλερικά
- Ψάρια
- Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά
