Η θρόμβωση αιμορροΐδων (συχνότερα θρόμβωση εξωτερικής αιμορροΐδας) είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται ξαφνικά και συνήθως περιγράφεται από τον ασθενή ως «ένα πολύ επώδυνο εξόγκωμα στην άκρη του πρωκτού». Ο πόνος μπορεί να είναι δυσανάλογα έντονος σε σχέση με το μέγεθος της διόγκωσης — και αυτό είναι χαρακτηριστικό.
Παρότι είναι καλοήθης κατάσταση, η ένταση του πόνου και το άγχος που προκαλεί δικαιολογούν έγκαιρη ιατρική αξιολόγηση, ειδικά για να αποκλειστούν άλλες αιτίες οξέος πρωκτικού πόνου (π.χ. ραγάδα, απόστημα).
Ποια συμπτώματα ταιριάζουν με θρόμβωση αιμορροΐδων;
Συνήθως υπάρχει:
- Αιφνίδιος, έντονος πόνος (συχνά μέσα σε ώρες)
- Σκληρό, ευαίσθητο ογκίδιο στην περιπρωκτική χώρα, μερικές φορές κυανωτικό/μωβ
- Οίδημα και δυσφορία στο κάθισμα ή στο περπάτημα
- Πιθανή ελαφρά αιμορραγία (όχι πάντα)
- Αίσθημα «τραβήγματος» ή «πίεσης»
Ο πόνος της θρόμβωσης συχνά κορυφώνεται στις 48–72 ώρες και στη συνέχεια συνήθως υποχωρεί σταδιακά μέσα στις επόμενες ημέρες.
Γιατί πονάει τόσο;
Στη θρόμβωση, σχηματίζεται θρόμβος (πήγμα αίματος) μέσα σε μία εξωτερική αιμορροϊδική διόγκωση. Η περιοχή είναι πλούσια σε νευρικές απολήξεις, οπότε το οίδημα και η τάση του δέρματος προκαλούν έντονο πόνο.
Τι μπορείτε να κάνετε στο σπίτι (όταν τα συμπτώματα είναι ήπια/μέτρια)
Σε αρκετές περιπτώσεις, ειδικά όταν έχουν ήδη περάσει πάνω από 2–3 ημέρες από την έναρξη, η αντιμετώπιση είναι συντηρητική (ανακούφιση πόνου και αποφυγή δυσκοιλιότητας). Αυτό ταιριάζει με τις συστάσεις αυτοφροντίδας που δίνονται και από αξιόπιστους οργανισμούς υγείας.
Πρακτικά μέτρα:
- Παυσίπονο (σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού/φαρμακοποιού και το ιστορικό σας).
- Χλιαρό μπάνιο (sitz bath) 10–15 λεπτά, 2–3 φορές/ημέρα.
- Κρύες κομπρέσες/πάγος τυλιγμένος σε πετσέτα για λίγα λεπτά (όχι απευθείας στο δέρμα).
- Μαλακτικά κοπράνων / φυτικές ίνες και αρκετά υγρά ώστε οι κενώσεις να είναι μαλακές.
- Αποφυγή έντονης πίεσης στην τουαλέτα και πολύωρου καθίσματος.
(Μικρή λεπτομέρεια που κάνει διαφορά: πολλοί ασθενείς «φοβούνται» την κένωση και σφίγγονται περισσότερο—αυτό συντηρεί τον πόνο. Στόχος είναι ήρεμες, μαλακές κενώσεις.)
Μπορείτε να διαβάσετε για τις αιμορροϊδες στο ειδικό αρθρο μας.
Πότε βοηθά η “μικρή επέμβαση” και γιατί μετράει ο χρόνος;
Σε επιλεγμένους ασθενείς με πολύ έντονο πόνο και πρόσφατη έναρξη, μπορεί να προταθεί πρώιμη χειρουργική αντιμετώπιση (π.χ. εκτομή/αφαίρεση του θρομβωμένου εξωτερικού αιμορροϊδικού όζου ή εκκένωση), καθώς μπορεί να προσφέρει πιο γρήγορη ανακούφιση. Αυτό αναφέρεται και στις οδηγίες της ASCRS (American Society of Colon and Rectal Surgeons). ASCRS
Κλασικά, η μεγαλύτερη πιθανότητα άμεσης ανακούφισης περιγράφεται όταν η παρέμβαση γίνει εντός 48–72 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη:
- Πριν τις 72 ώρες + πόνος που “δεν παλεύεται” → συζητάμε σοβαρά την άμεση παρέμβαση.
- Μετά τις 72 ώρες → συχνά ο πόνος έχει ήδη αρχίσει να “σπάει”, και πολλές φορές προτιμάται η συντηρητική αντιμετώπιση (η απόφαση όμως είναι εξατομικευμένη).
Τι γίνεται στην εξέταση από χειρουργό
Η διάγνωση είναι συνήθως κλινική (με ιστορικό και προσεκτική επισκόπηση). Οι κατευθυντήριες τονίζουν τη σημασία στοχευμένου ιστορικού και φυσικής εξέτασης.
Στην αξιολόγηση, ο στόχος είναι:
- να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για θρόμβωση εξωτερικής αιμορροΐδας
- να αποκλειστούν καταστάσεις που χρειάζονται άλλη αντιμετώπιση (π.χ. περιπρωκτικό απόστημα)
Πόσο διαρκεί; Θα φύγει “μόνο του”;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θρόμβωση υποχωρεί σταδιακά. Μπορεί να μείνει ένα δερματικό “υπόλειμμα” (skin tag) μετά την αποδρομή.
Ο πόνος συνήθως μειώνεται μετά την κορύφωση των 48–72 ωρών και βελτιώνεται προοδευτικά μέσα στην επόμενη εβδομάδα περίπου.
Πότε πρέπει να ζητήσετε άμεσα ιατρική εκτίμηση
Επικοινωνήστε άμεσα/εξεταστείτε γρήγορα αν υπάρχει:
- Πυρετός, ρίγος ή γενική κακουχία
- Ταχύτατα επιδεινούμενος πόνος, έντονη ερυθρότητα ή υποψία συλλογής πύου
- Σημαντική αιμορραγία
- Ιστορικό ανοσοκαταστολής/σοβαρών συνοδών νοσημάτων
- Πόνος που δεν επιτρέπει ύπνο/βάδισμα ή δεν ελέγχεται με απλά μέτρα
Πρόληψη υποτροπών (ρεαλιστικά, χωρίς υπερβολές)
Δεν υπάρχει “μαγική” λύση, αλλά μειώνουν σημαντικά τις πιθανότητες:
- σταθερά μαλακές κενώσεις (ίνες + υγρά)
- αποφυγή έντονης πίεσης/παρατεταμένης παραμονής στην τουαλέτα
- ρύθμιση δυσκοιλιότητας ή διάρροιας
- κίνηση/περπάτημα και διαλείμματα από πολύωρο κάθισμα
Μικρή σημείωση για την εξατομίκευση
Η θρόμβωση αιμορροΐδων μπορεί να μοιάζει “τυπική”, αλλά η σωστή επιλογή (συντηρητικά μέτρα vs άμεση μικροεπέμβαση) εξαρτάται από το πότε ξεκίνησε, την ένταση του πόνου, τα ευρήματα της εξέτασης και το ιατρικό ιστορικό. Οι οδηγίες μιλούν για επιλεγμένους ασθενείς που ωφελούνται από πρώιμη εκτομή.
Θρομβεκτομή (αφαίρεση θρόμβου) στη θρόμβωση αιμορροΐδων
Η θρομβεκτομή είναι μια μικρή, στοχευμένη πράξη που εφαρμόζεται κυρίως στη θρόμβωση εξωτερικής αιμορροΐδας, όταν ο πόνος είναι έντονος και η έναρξη των συμπτωμάτων είναι πρόσφατη (συχνότερα μέσα στις πρώτες 48–72 ώρες). Γίνεται συνήθως στο ιατρείο ή σε περιβάλλον ημερήσιας νοσηλείας, με τοπική αναισθησία. Ο χειρουργός πραγματοποιεί μια μικρή τομή ή/και εκτομή του θρομβωμένου όζου ώστε να αφαιρεθεί το πήγμα και να μειωθεί άμεσα η τάση των ιστών—αυτό συχνά οδηγεί σε γρήγορη ανακούφιση του πόνου. Μετά τη θρομβεκτομή, δίνονται οδηγίες για παυσίπονα, υγιεινή της περιοχής (π.χ. χλιαρά καθιστά μπάνια), καθώς και μέτρα για μαλακές κενώσεις (ίνες/υγρά ± μαλακτικά), ώστε να αποφευχθεί νέα επιβάρυνση. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι μικρή αιμορραγία, τοπικός ερεθισμός/οίδημα και σπανιότερα υποτροπή ή επιμόλυνση—γι’ αυτό η επιλογή της πράξης γίνεται εξατομικευμένα, μετά από κλινική εξέταση και εκτίμηση του χρόνου έναρξης και της έντασης των συμπτωμάτων.
FAQ – Συχνές Ερωτήσεις
1) Τι είναι η θρόμβωση αιμορροΐδων;
Είναι ο σχηματισμός θρόμβου (πήγματος αίματος) μέσα σε εξωτερική αιμορροϊδική διόγκωση, που προκαλεί ξαφνικό οίδημα και έντονο πόνο.
2) Πόσο κρατάει ο πόνος και πότε βελτιώνεται;
Συχνά ο πόνος κορυφώνεται τις πρώτες 48–72 ώρες και στη συνέχεια υποχωρεί σταδιακά μέσα στις επόμενες ημέρες, ανάλογα με το μέγεθος της θρόμβωσης και τη φροντίδα.
3) Τι μπορώ να κάνω στο σπίτι για ανακούφιση;
Χλιαρά καθιστά μπάνια, παυσίπονα σύμφωνα με οδηγίες, κρύες κομπρέσες για λίγα λεπτά, καλή υγιεινή και κυρίως μαλακές κενώσεις (ίνες/υγρά ± μαλακτικά) ώστε να μειώνεται η πίεση στην περιοχή.
4) Πότε χρειάζεται άμεση εξέταση από χειρουργό;
Όταν ο πόνος είναι πολύ έντονος, όταν υπάρχει σημαντική αιμορραγία, πυρετός/ρίγος, έντονη ερυθρότητα ή υποψία αποστήματος, ή όταν τα συμπτώματα δεν βελτιώνονται.
5) Τι είναι η θρομβεκτομή και πότε προτείνεται;
Η θρομβεκτομή είναι μικρή πράξη με τοπική αναισθησία για αφαίρεση του θρόμβου/εκτομή του θρομβωμένου όζου, συνήθως όταν ο πόνος είναι έντονος και η έναρξη είναι πρόσφατη (συχνά εντός 48–72 ωρών).
